WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

Zespołu Szkół nr 1 im. J. Kilińskiego w Pabianicach

 

1. Wstęp

WSDZ zakłada, że wybór zawodu nie jest pojedynczym, świadomym aktem decyzyjnym, ale procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia.

Misją WSDZ w Zespole Szkół nr 1 w Pabianicach jest wieloetapowe przygotowanie uczniów do samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących wyboru drogi edukacyjnej i kształtowania własnej kariery zawodowej w oparciu o możliwości, wiedzę i warunki. Działania jego stworzą uczniom możliwość poznania siebie i własnych predyspozycji zawodowych, zasad rządzących rynkiem pracy, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy, zaplanowania własnej kariery zawodowej, wykształcenia umiejętności planowania kariery zawodowej.

 

2. Podstawy prawne dotyczące realizacji doradztwa zawodowego w szkole:

 

1. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego.

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

4. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z dnia 11 stycznia 2017r.

 

3. Główny cel realizacji doradztwa zawodowego

Celem ogólnym doradztwa zawodowego jest przygotowanie uczniów do świadomego i samodzielnego planowania kariery oraz podejmowania decyzji i dokonywania zmian decyzji edukacyjnych i zawodowych, uwzględniających poznawanie własnych zasobów oraz analizę informacji na temat rynku pracy i systemu edukacji

 

4. Działania związane z doradztwem zawodowym w szkole i ich adresaci:

 

Działania związane z doradztwem zawodowym w branżowych szkołach są kierowane do trzech grup adresatów:

uczniów,

rodziców,

nauczycieli.

 

4.1 Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego w ramach pracy z uczniami obejmuje:

 

· udzielanie porad i konsultacji indywidualnych;

· prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów, świat zawodów i rynek pracy, rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych;

· realizowanie elementów doradztwa zawodowego na zajęciach przedmiotowych z uwzględnieniem specyfiki danego przedmiotu;

· aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów, zainteresowań, predyspozycji;

· organizowanie zajęć praktycznych i staży zawodowych;

· zachęcanie do pozyskiwania referencji z miejsc zajęć praktycznych lub miejsc odbywania przez uczniów staży zawodowych;

· prowadzenie kół zainteresowań zgodnie z oczekiwaniami uczniów;

· inspirowanie do zdobywania nowych umiejętności poprzez udział w dodatkowych zajęciach zawodowych;

· angażowanie uczniów w działania na rzecz promocji szkoły;

· organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;

· umożliwianie udziału w targach pracy i targach edukacyjnych;

· organizowanie konkursów zawodowych;

· stosowanie metod aktywizujących wpływających na zwiększenie zaangażowania uczniów i samodzielności w planowaniu kariery;

· informowanie o ofercie kształcenia po ukończeniu branżowej szkoły – w tym o kwalifikacyjnych kursach zawodowych (KKZ);

· umożliwianie zdobywania dodatkowych uprawnień w trakcie nauki;

· udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających poruszanie się po rynku pracy i rynku edukacyjnym, planowanie własnej działalności i samopoznanie;

· inspirowanie i pomaganie w przygotowywaniu przez uczniów Indywidualnych Planów Działania (IPD).

 

4.2 Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego w ramach pracy z rodzicami obejmuje:

· organizowanie spotkań informacyjno-doradczych z doradcą zawodowym w szkole;

· prowadzenie konsultacji dotyczących decyzji edukacyjno-zawodowych uczniów;

· informowanie o targach pracy i targach edukacyjnych;

· udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi poprzez: stronę www szkoły, szkolne konto Facebooka, tablice informacyjne, e-dziennik).

 

4.3 Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego w ramach pracy z nauczycielami (zadania Rady Pedagogicznej) obejmuje:

· umożliwianie zainteresowanym osobom udziału w szkoleniach i kursach z zakresu doradztwa zawodowego;

· prowadzenie lekcji koleżeńskich;

· prowadzenie szkoleniowych posiedzeń rady pedagogicznej;

· inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji działających na rynku pracy;

· udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego;

· wspieranie w realizacji zadań doradztwa zawodowego.

 

5. Formy realizacji WSDZ:

 

Doradztwo zawodowe dla uczniów jest realizowane:

· podczas grupowych zajęć związanych z doradztwem zawodowym w wymiarze wynikającym z ramowych planów nauczania, prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli i

wychowawców m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, zajęciach z wychowawcą i innych zajęciach,

· zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu,

· a także w formie indywidualnych porad i konsultacji prowadzonych przez doradcę zawodowego

· podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole lub poza nią

 

Metody pracy

Nauczyciele współrealizujący wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego wykorzystują m.in. następujące metody pracy z uczniem:

· podające,

· problemowe, metody aktywizujące,

· programowane: z użyciem komputera,

· eksponujące,

· praktyczne.

Doradca zawodowy prowadząc poradnictwo indywidualne stosuje przede wszystkim rozmowę doradczą

 

6. Realizatorzy działań związanych z doradztwem zawodowym

 

W realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi, nauczyciel-bibliotekarz, specjaliści (m.in. pedagog, doradca zawodowy) oraz inne osoby zatrudnione w szkole, np. pielęgniarka szkolna.

6.1 Dyrektor szkoły:

· odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym;

· wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi;

· zapewnia warunki do realizowania w szkole doradztwa zawodowego;

· organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym polegające na planowaniu i przeprowadzaniu działań mających na celu poprawę jakości pracy szkoły w tym obszarze.

6.2 Doradca zawodowy:

· określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;

· pomaga uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;

· prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego i zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;

· wspiera nauczycieli, wychowawców, specjalistów i rodziców w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;

· prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów;

· diagnozuje zapotrzebowanie uczniów, rodziców i nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym;

· współpracuje z wychowawcami, nauczycielami i specjalistami przy planowaniu, koordynowaniu, i ewaluacji działań związanych z doradztwem zawodowym podejmowanych przez szkołę

· wspólnie z zespołem przygotowuje projekt WSDZ;

· gromadzi, aktualizuje i udostępnia zasoby związane z doradztwem zawodowym;

· współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami rynku pracy i partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego w celu realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego.

6.3 Wychowawcy i nauczyciele:

· określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;

· eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi doradztwa zawodowego;

· włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego;

· realizują tematy związane z doradztwem zawodowym na zajęciach;

· wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej;

· współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci;

· prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe;

· przygotowują uczniów do udziału w konkursach zawodowych;

· współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym

6.4 Pedagog szkolny:

· określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;

· włącza treści z zakresu doradztwa zawodowego w prowadzone przez siebie zajęcia dla uczniów;

· włącza się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych (informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty);

· współpracuje z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

6.5 Nauczyciel-bibliotekarz:

· współpracuje z innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;

· opracowuje, aktualizuje i udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego;

· włącza się w organizowane przez szkołę i instytucje zewnętrzne wydarzenia z zakresu doradztwa zawodowego.

6.6 Pielęgniarka szkolna

· współpracuje z doradcą zawodowym oraz nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;

· udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów wybieranych przez uczniów;

· organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowania właściwych nawyków adekwatnych do zawodów wybranych przez uczniów.

 

7. Sojusznicy – sieć współpracy

 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wsparcie merytoryczne jest udzielane szkołom branżowym przez: poradnie psychologiczno-pedagogiczne, ośrodki doskonalenia nauczycieli, biblioteki pedagogiczne i centra kształcenia praktycznego. Jednakże szkoła dodatkowo pozyskuje partnerów wspierających działania związane z doradztwem zawodowym. Są to instytucje, placówki, firmy, które mogą być angażowane w działania kierowane do trzech grup adresatów: uczniów, nauczycieli i rodziców.

 

 

8. Plan realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym w danym roku szkolnym

Szkoła opracowuje WSDZ na cały cykl kształcenia w branżowej szkole. Dla usprawnienia realizacji zapisów WSDZ corocznie przygotowuje program działań doradczych. W programie znajdują się następujące elementy:

· rodzaj działania/tematyka zajęć;

· metody i formy realizacji;

· odbiorcy;

· realizatorzy i sojusznicy;

· terminy;

· uwagi do realizacji/komentarze.

 

Roczny program jest opracowywany przez: doradcę zawodowego w konsultacji z przedstawicielami komisji przedmiotowych;

 

9. Monitoring i ewaluacja wewnętrzna WSDZ

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego oraz roczny plan doradztwa są monitorowane. Monitoring stanowi podstawę do okresowej ewaluacji i koniecznych modyfikacji WSDZ. Dyrektor, po konsultacji z doradcą zawodowym, ustala sposoby, zasady i harmonogram oraz obszary prowadzenia monitoringu i ewaluacji. Ewaluacja przeprowadzana jest w formie wybranej przez szkołę: co roku lub po całym cyklu kształcenia.

Rada pedagogiczna, rodzice uczniów, osoby i instytucje z otoczenia gospodarczo-społecznego są informowani o realizacji doradztwa zawodowego w szkole. Działanie to ma charakter informacyjny, a także promujący szkołę i pracę doradcy zawodowego oraz osób zaangażowanych w zadania z zakresu doradztwa zawodowego.

 

10. Korzyści wynikające z realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego

 

Dla indywidualnych odbiorców:

· Dostęp do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców.

· Poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów.

· Świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe.

· Ułatwienie wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymania pracy.

· Świadomość możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej.

· Mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły a potem pracy, jako konsekwencji niewłaściwych wyborów.

 

Dla szkoły:

· Realizacja zobowiązań wynikających z ustawy i dotyczących „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”.

· Utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji (Ośrodek Kariery, biblioteka szkolna)

Dla pracodawców:

· Zwiększenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów świadomych oczekiwań rynku pracy.

 

Opracowała: Małgorzata Solecka-Koplin (pełniąca obowiązki szkolnego doradcy zawodowego).